Radyal ve Diyagonal Lastik Nedir?

Lastiğin Kısımları Nelerdir?

Araçlarda kullanılan lastik temel kısımları; Lastik sırtı, lastik omzu, lastik yanağı, damak teli (ökçe), karkas yapı, kuşaklar ve astar’dır.

Lastik Sırtı Nedir ?

Lastiğin düz ve yola temas eden kısmı lastik sırtıdır. Yol tutuşunu ve performansı belirleyen-sağlayan kısımdır. Lastik sırtındaki boyuna ve enine oluklar, su oluklarıdır, su bu oluklardan tahliye edilir. Desenli tırnakların biçimi ise, tutunmayı ve performansı etkiler. Enine oluklar ayrıca lastiğin yolu kavramasını sağlar, özellikle çamur – taze karlı yollarda patinaj çekmeden ilerlemeyi mümkün kılar. Lastiklerin sırt desenleri-dişleri (tırnak biçimleri-profilleri), lastiğin kullanım amacına ve hangi araç tipi için üretildiğine bağlı olarak değişir. Binek otomobillerin lastiklerinde daha küçük (testere dişi tipi) biçim-profil görülürken (daha yüksek performans), kamyonlarda, iş makinalarında kullanılan lastiklerin profilleri daha kaba bir desen (daha geniş tırnaklı) olmaktadır (daha iyi yolu kavrama, yol malzemesine tutunma). Lastik sırtının profili, hız-performans, yük taşıma durumu, yol şartları gibi etkenler göz önüne alınarak belirlenirler.

Performans otomobillerinde, lastik sırtları çok az desenli ve dişli, oldukça düz bir profile sahiptir, yük taşıyan veya arazi araçlarında lastik sırtı profili derin dişli (tırnaklı) lastikler kullanılır.

Lastik Omuzu

Lastik sırtı ile yastık yanağının birleştiği, lastiğin köşesini oluşturan kısma lastik omuzu denir. Özellikle aracın viraj performansını etkileyen kısımdır. Lastiğin en kalın kısmı omuz kısmıdır ve lastik sırtı ve lastik yanağına destek olur.

Lastik Yanağı

Lastik üzerindeki yazıların yazıldığı, lastik omzu ve damak teli (ökçe) arasındaki, bakıldığında ilk görünen kısma lastik yanağı denir. Lastiğin konfor ve yük taşıma, viraj performansı ve direksiyon hassasiyeti, lastik yanağının yüksekliğine ve yapısına bağlıdır. Lastik yanağının yüksekliğine kısaca lastik yüksekliği de denir. Lastik yüksekliği azalırsa, konfor azalır, direksiyon hissi hassaslaşır (daha kesin dönüşler olur),  yük taşıma kapasitesi azalır. Spor araçlarda daha geniş ve yanak yüksekliği daha az olan lastikler kullanılırken, sıradan binek araçlarda yanak yüksekliği ortalama değerlerdedir. Ağır vasıta (kamyon-otobüs), iş makinaları ve traktör gibi araçlarda lastik yanak yüksekliği oldukça fazladır, bu araçlarda yük taşıma kapasitesi ön plandadır.

Damak Teli (Lastik Topuğu - Ökçe)

Lastiğin iç kısmını oluşturan, jant kenarının içine geçen ve çelik tel demetinden (çekirdek) oluşan kalın kısma damak teli (ökçe) denir. Karkas (lastiğin iskelet dokusu), damak telini çevrelemiş durumdadır.  Lastik, janta damak teli kısmının geçirilmesiyle sağlam bir şekilde takılmış olur. Böylece lastik ve jant, hava sızdırmaz biçimde birleşir.

Lastik Karkası Nedir ? (Karkas Yapı)

Lastiğin diğer tüm kısımlarının üzerine bindiği, bez örgü katlarından (dokulardan) oluşan, lastiğin taşıyıcı temel iskelet yapısına, karkas denir. Karkas yapı, sağ ve sol kısımda bulunan damak telini de içine alan sağlam bir tabaka oluşturur. Bez örgülerin (karkas yapının) lastiğin enine (radyal) veya açılı (diyagonal - çapraz) olmasına göre lastikler çeşitlendirilir.

-Radyal Lastikler (Radyal Katlı Lastikler)

Lastiğin iç kısmındaki bez dokunun (karkas), lastiğin enine, yani lastiğin dönüş yönüne dik açıda örülmüş olan lastiklere radyal lastik denir. Lastiğin üzerindeki yazıda bulunan “R” harfi (örn: 175/65R16 ifadesindeki R harfi), o lastiğin radyal lastik olduğunu gösterir. Yanal ve dikey kuvvetlere karşı dayanıklıdırlar, daha az ısınırlar, esnek bir yapıya sahiptirler. Performans olarak radyal katlı lastikler, diyagonal (biass kat) lastiklerden daha iyidir. Günümüzde tüm binek ve ticari araçların, motosikletlerin lastikleri Radyal lastiktir.

-Diyagonal Lastikler (Çapraz:Diyagonal Lastik veya Bias – katlı Lastik)

Lastiğin iç kısmındaki bez dokunun (karkas), lastik yüzeyinin çaprazlamasına, 30^o veya 40^o ‘lik açıyla örülmüş olan lastiklere diyagonal lastik denir. Diyagonal lastikler motosiklet ve traktör lastiklerinde kullanılırlar fakat kullanımı giderek azalmış, tüm lastiklerde (motosiklet lastikleri dahil) radyal lastikler tercih edilmeye başlanmıştır.